نگذاشتیم مردم موش آزمایشگاهی شوند/سیاسیون مخالف اعلام ورود کرونا به ایران بودند

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از اقتصادنیوز، کیانوش جهانپور، رئیس پیشین مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت در گفتگوی زنده اینستاگرامی با اکوایران به چالش‌های ورود واکسن به کشور، شناسایی اولین مورد ابتلا به کرونا در کشور و واکسن‌های تولید داخل پاسخ گفت.

جهانپور سرعت واکسیناسیون در کشور را حاصل تلاش های یک دولت ندانست، بلکه نتیجه‌ی تلاش‌های حاکمیت عنوان کرد و تاکید کرد از ابتدا اولویت ورود واکسن به کشور بوده و تحت هیچ شرایطی بر روی واکسن تولید داخل برای واکسیناسیون فاز اول و دوم حساب نشده است.

او همچنین اشاره کرد تمرکز بر تولید واکسن داخلی از تلاش برای ورود واکسن کم نکرده است.

همچنین جهانپور تاخیر روسیه در تعهدات خود درخصوص فروش واکسن به ایران را بدعهدی ندانست، زیرا این کشور خود نیز درگیر واکسیناسیون داخلی بوده و خط تولیدش برخلاف پیش‌بینی‌های اولیه به کُندی پیش رفته است.

جهانپور که در ماه‌های اولیه کرونا به عنوان سخنگوی ستاد کرونا فعالیت می‌کرد، همچنین تاکید کرد: کمتر از یک ساعت پس از شناسایی اولین مورد ابتلای کرونا در کشور، آن را شفاف‌سازی کردند.

او در پاسخ به این پرسش که بیشترین پرسش مردم از وی این است که چرا زودتر واکسن وارد کشور نشده است، گفت: واقعا مردم پیگیر این سوال‌ها نیستند بلکه بیشتر سوال‌هایشان حول موضوع کیفیت واکسن‌ها است. این سوال‌ها را قشر خاصی پیگیری می‌کنند و توده‌ی مردم به هیچ وجه چنین دغدغه‌هایی ندارند.

رئیس پیشین مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت تاکید کرد: از فروردین سال 99 مذاکرات برای تامین واکسن از منابع خارجی آغاز شده و تحت هیچ شرایطی اولویت، تولید واکسن داخلی نبوده است. اینکه کارهای بزرگی در حوزه‌ی تولید واکسن شروع شده به مذاکرات انجام‌شده برای ورود واکسن ربطی ندارد و از همان زمان پیش‌بینی استفاده از واکسن داخلی در فاز 3 واکسیناسیون را کرده بودیم و در فاز اول و دوم بر روی ورود واکسن تمرکز شده بود.

هدف گذاری یک ساله برای واکسیناسیون

جهانپور با اشاره به برنامه‌ی ملی واکسیناسیون که منتشر نیز شده، گفت: در این برنامه نقطه‌ی شروع واکسیناسیون بهمن‌ماه سال 99 بوده و پایان آن نیز یک سال بعد پیش‌بینی شده است. قرار بود  از سه محل یعنی روسیه، چین و هند این واکسن‌ها تامین می‌شد؛ بنابراین در همین برنامه‌ی ملی واکسیناسیون هم مشخص است که ما فارغ از پیگیری‌های تولید واکسن ایرانی به دنبال خرید واکسن از منابع خارجی بودیم.

وی تاکید کرد: کشور چین به طور اعجاب‌انگیزی توانست تولید واکسن کند، اما بسیاری از کشورها نتوانستند طبق برنامه‌ی زمان‌بندی به تعهدات خود عمل کنند. بسیاری از خطوط تولید واکسن مانند واکسن جانسون اند جانسون که تعهداتش به کشورها یک میلیارد دوز واکسن تا آخر سال بود، هنوز به 600 میلیون دوز تعهد خود نیز عمل نکرده است.  درخصوص واکسن‌های ایرانی نیز به دلیل موانعی که وجود داشت ازجمله تحریم‌ها، این روند براساس زمان‌بندی پیش‌بینی‌شده طی نشد؛ به‌طور مثال مواد اولیه، تجهیزات موردنیاز و غیره سبب شد خط تولید براساس آنچه پیش‌بینی می‌کردیم پیشرفت نداشته باشد و در همه جای دنیا آنچه بر روی کاغذ پیش‌بینی می‌شود با آنچه در عمل انجام می‌شود، تفاوت زمانی دارد.

خبری از واکسن نورا نیست

او اظهار امیدواری کرد تولید واکسن برکت و فخرا در فازهای آینده مورد استفاده‌ قرار گیرند، اما درخصوص واکسن نورا اعلام کرد هنوز زیرساخت‌های تولید این واکسن توسعه پیدا نکرده است.

رئیس پیشین مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت درخصوص اینکه چرا ایران خط تولید واکسن‌های تولیدشده در دنیا را در کشور ایجاد نکرد، گفت: تولید واکسن به این صورت اولویت کشور ما نبوده است. همچنین باید اطلاعات اولیه‌ی واکسن‌ها به کشور ما داده می‌شد که اطلاعات اولیه‌ی برخی از این واکسن‌ها ازسوی کشور تولیدکننده ارائه نمی‌شد و ما نیز از این نوع واکسن‌ها استفاده نمی‌کردیم.

جهانپور یکی از مشکلات کشور در ایام کرونا را نبود رسانه‌ی تخصصی در این حوزه دانست و گفت: بیشتر حوزه‌ها ازجمله حوزه‌ی سیاسی به موضوع کرونا ورود کرد به‌ویژه رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور به برخی از موارد نادرست در این حوزه دامن می‌زدند؛ درحالی‌که تلاش برای ورود واکسن در حال انجام بود و در حوزه‌ی دیگر برای تولید واکسن داخلی نیز تلاش می‌کردیم، اینطور القا می‌شد که به دلیل تولید داخلی، ورود واکسن دنبال نمی‌شود؛ موضوعی که درست نبود.

وی تاکید کرد روند گفت و گوی واکسیناسیون براساس برنامه‌ریزی واکسیناسیون در حال انجام است و حتی سنی که قرار نبود در این فاز واکسن دریافت کنند، اعلام شده بعد از آذرماه امکان واکسیناسیونشان فراهم است. او تاکید کرد فراز و فرودهایی در تولید و واردات واکسن کرونا وجود داشت که در این برنامه به آنها نیز توجه شده بود؛ از وضعیت اقتصادی کشور، تحریم‌ها، چالش‌های سیاسی، ظرفیت‌های داخلی و بعد به این جمع‌بندی رسیده بودیم و همان‌طور که پیش‌بینی شده بود تا دهه‌ی فجر سال 1400 واکسیناسیون به پایان خواهد رسید و آنطور که رسانه‌ای شده، واکسیناسیون زیر سن 18 سال که در طرح ملی واکسیناسیون نبود نیز در دستور کار قرار گرفته است.

نگذاشتیم مردم موش آزمایشگاهی شوند

جهانپور درخصوص انتقادهایی مبنی‌بر اینکه اگر واکسیناسیون زودتر آغاز می‌شد، این میزان مرگ و میر ناشی از کرونا نداشتیم، گفت: این سخنان ازسوی مردم داغدار و داغدیده قابل‌درک است، ‌حتی من که پزشک هستم اگرهای زیادی را مطرح می‌کنم تا این همه داغ عزیز نمی‌دیدم، اما حقیقت آن است که ما هرچه در توان داشتیم برای واردات واکسن انجام دادیم. از واکسن روسی تا واکسن هندی و انگلیسی؛ اما وقتی خود این کشورها دچار فراگیری کرونا می‌شوند و مشکل واکسیناسیون دارند، مشخص است که به تعهداتشان عمل نمی‌کنند. به همین دلیل می‌گویم کشور روسیه بدعهدی نکرد. وقتی خُلف وعده درخصوص 60 میلیون دوز واکسن به دلیل مشکلات خط تولید داخلی بوده است.

او تاکید کرد برای ورود واکسن، دولت‌ها باید اطلاعات اولیه را ارائه می‌کردند تا مورد تایید ما قرار گیرد و قطعا با واکسن‌هایی که دچار ابهام بودیم و مطالعاتشان مورد تایید ما نبود، موافقت نمی‌کردیم و به زبان ساده امکان انجام آزمایش‌های بالینی را در کشورمان ندادیم یا همان موش آزمایشگاهی را در کشورمان ندادیم و از واکسن‌هایی استفاده کردیم که بی‌خطری آنها تایید شده باشد.

رئیس پیشین مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت تاکید کرد: اولویت خرید با واکسن آسترازنکا بود که این واکسن نیز در مقطعی با چالش تولید روبه‌رو شد. همچنین از مسیر کوواکس هم خرید واکسن را دنبال کرده‌ایم با وجود آنکه می‌دانستیم تحریم‌ها می‌توانند مشکلات بانکی برای ما  ایجاد کند، اما خرید 16 میلیون و 800 هزار دوز واکسن آسترازنکا از طریق کووکس را دنبال کردیم که تا نوروز 1400 یک میلیون دوز واکسن هم نرسید و تا بهار 1400 این عدد به 3 میلیون و 600 دوز رسید که این تاخیر به دلیل کوتاهی ما در پیگیری ورود واکسن نبود.

جهانپور اضافه کرد: همزمان با تولید واکسن از روسیه مذاکرات را برای ورود واکسن انجام دادیم. کره‌ی جنوبی، ایتالیا و بخش خصوصی، ژاپن، اتریش ورودی‌های واکسن آسترازنکا به کشور ما بودند. همچنین بخش زیادی از واکسن واردشده سینوفارم است؛ واکسنی که در دنیا نیز موردتوجه است. چین به طور عجیبی در تولید واکسن با سرعت عمل می‌کند.

او درخصوص سینوفارم پکن و سینوفارم یوهان تاکید کرد: فناوری این دو واکسن مشابه هم است، اما سینوفارمی که ایران استفاده کرده سینوفارم پکن است و هنوز سینوفارم یوهان به کشور نیامده است که همان خط تولید اخبار نادرست اعلام می‌کند سینوفارم یوهان وارد کشور شده است.

این مقام مسوول سابق در وزارت بهداشت به نکته‌ای درخصوص مهار کرونا در چین اشاره می‌کند و می‌گوید: چینی‌ها قبل از تولید واکسن کرونا را در کشورشان مهار کرده بودند و قبل از واکسیناسیون دیگر مبتلا به کرونا نداشتند و عملا همه‌گیری‌ کرونا که دنیا گرفتار آن شده بود در چین رخ نداد. او دلیل این موضوع را نوع مواجهه‌ی تهاجمی چین با این بیماری عنوان کرد و گفت: این کشور زیرساخت‌های لازم از لحاظ سیاسی-اقتصادی و همچنین علمی – فناوری لازم را برای این نوع برخورد داشت. می‌بینیم که وقتی در مکانی 4-5 مورد ابتلا گزارش می‌شود، فردای آن روز دو میلیون تست کرونا در آن بخش انجام می‌شود. این یعنی به جای آنکه ویروس به شما حمله کند، شما به ویروس حمله کرده‌اید و به همین دلیل بود که چین بدون واکسیناسیون شیوع این ویروس را در کشورش مهار کرد؛ درحالی‌که سایر کشورها دچار بحران کرونا بودند.

جهانپور تاکید می‌کند: واکسن سینوفارم مورد تایید سازمان بهداشت جهانی هست، اما ممکن است سایر سازمان‌های جهانی در حوزه‌ی بهداشت مطالعات آن را هنوز بررسی نکرده باشند و این ملاکی برای کم‌اثری یک واکسن نیست.

او درخصوص اینکه چرا با وجود فعالیت دو مرکز پاستور و رازی در حوزه‌ی واکسن هنوز ایران قادر به تولید واکسن نیست، گفت: در این صد سال این دو مرکز هیچ گاه صفر تا صد تولید واکسن نداشتند، اما حالا برکت لابراتواری 1000 متری وجود دارد در حالی‌ که در روزهای اولیه از یک لابراتوار 12 متری آغاز کرد. سایر واکسن‌های ایرانی نیز در مراحل تست‌های بالینی هستند و این اتفاق بزرگی برای کشور است.

جهانپور باز هم تاکید کرد: پیگیری تولید واکسن داخلی به مذاکرات برای ورود واکسن خارجی ارتباطی ندارد و این فعال کردن ظرفیت‌هایی بوده که در کشور وجود داشته است و همزمان سفرا در کشورهای مختلف در حال مذاکره برای ورود واکسن بودند، بانک مرکزی ارز موردنیاز را تامین می‌کرد، ریال توسط سازمان برنامه و بودجه تامین می‌شد و این واکسن‌ها توسط هیات‌های علمی مورد بررسی و به سازمان غذا و دارو تحویل داده می‌شد و پس از تایید، در شبکه‌های بهداشتی کشور توزیع می‌شود.

روایت ورود کرونا به ایران

او در پاسخ به ابهام اینکه از زمان شناسایی تا اعلام رسمی ورود کرونا به کشور تاخیری یک ماهه وجود داشت، گفت: از زمان تشخیص قطعی دو فردی که دچار کرونا شده بودند تا اعلام آن یک ساعت هم زمان نبرد. ساعت 1:15 ظهر 30 بهمن‌ماه ما ورود کرونا به کشور را به دلیل ابتلا دو نفر به کرونا اعلام کردیم و 29 بهمن‌ماه به ما اعلام شد که دو مورد مشکوک در قم به کرونا وجود دارد که تست PCR انجام شد و پس از اعلام قطعی، این موضوع در ظهر 30 بهمن اعلام شد. پیش از این موارد مشکوکی در تبریز و یزد اعلام شده بود که این موارد قطعی نبود، هرچند که ما از دی‌ماه پس از اعلام اینکه در کشور چین این ویروس آمده، قرارگاه پیشگیری از ویروس را تشکیل داده بودیم.

جهانپوردرخصوص شایعه‌ای که گفته می‌شد امنیتی‌ها علاقه‌ای به اعلام رسمی ورود کرونا به کشور نداشتند، گفت: اتفاقا سیاسیون معتقد بودند نباید این موضوع در آن زمان به خاطر مساله‌ی انتخابات مطرح شود، اما نیروهای امنیتی درخصوص اعلام این مورد مانعی را مطرح نکردند. ما می‌توانستیم شنبه این موضوع را اعلام کنیم، اما همان روز چهارشنبه قضیه مطرح شد.

او درخصوص اینکه گفته می‌شد اگر قم قرنطینه می‌شد دچار فراگیری کرونا نمی‌شدیم، گفت: همزمان با قم، مواردی در رشت و گیلان هم داشتیم و این نشان می‌داد بیماری در شمال و جنوب کشور چرخیده است. دو موردی که در قم مبتلا به کرونا شده بودند و فوت هم شده بودند، دستکم 2 تا 3 هفته درگیر این بیماری بودند و کرونا در این فاصله در بخش‌هایی از کشور منتشر شده بود.

رئیس پیشین مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت  درخصوص دقیق نبودن آمار مرگ و میر کرونا که توسط ستاد ملی کرونا اعلام می‌شود نیز تاکید کرد: اینکه گفته می‌شود میزان مرگ و میر کرونا 2 تا 7 برابر آمار رسمی است، درست نیست. آمار مرگ و میر کرونا شفاف‌ترین و دقیق‌ترین آماری است که به طور روزانه اعلام می‌شود با ضریب خطای کم و می‌توانیم بگوییم این آمار از لحاظ شفافیت و دقت شانه به شانه آماری است که در ایالات‌متحده آمریکا اعلام می‌شود که زیرساخت‌های دقیقی دارند حتی آمارهای ما از آمارهای ژاپن نیز از قاطعیت بیشتری برخوردار است.

او در پایان تاکید کرد: نباید به تحلیلهای غلط و مغرضانه در خصوص تولید واکسن توجه کرد. با وجود چالش‌هایی ازخصوص انتقال پول و تحریمها، ما همه مسیرها را برای آن که واکسن از مردم کشورمان دریغ نشود، پیگیری کرده‌ایم. به کوواکس پیوستیم، تلاش برای تولید واکسن داخلی کردیم، خرید مستقیم واکسن از کشورهای اروپایی، روسیه، چین و هند را دنبال کردیم و مردم بدانند اگر در تاریخ 1400/1/1 معادل 120 میلیون دوز واکسن هم در انبار داشتیم تزریق آن تا آبان‌ماه طول می‌کشید.